Migotanie przedsionków to jedno z najczęstszych i jednocześnie najbardziej podstępnych zaburzeń rytmu serca, które może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. W wielu przypadkach migotanie przedsionków występuje bezobjawowo, co utrudnia jego szybkie rozpoznanie. Arytmia wiąże się jednak z ryzykiem udaru mózgu, niewydolności serca oraz innych powikłań sercowo-naczyniowych. Czy można wyleczyć migotanie przedsionków i przywrócić prawidłowy rytm serca? W artykule przybliżamy, czym jest to zaburzenie i dlaczego leczenie migotania przedsionków wymaga szybkiej reakcji.
Migotanie przedsionków – przyczyny i czynniki ryzyka
Migotanie przedsionków to zaburzenie rytmu serca, które może rozwijać się zarówno u osób starszych, jak i młodszych pacjentów z dodatkowymi obciążeniami zdrowotnymi. Przyczyny migotania przedsionków są zróżnicowane i często zależą od współistniejących chorób oraz stylu życia danego pacjenta. Kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie czynników ryzyka, które mogą prowadzić do nieskoordynowanego pobudzenia przedsionków i wystąpienia migotania.
Najczęstsze przyczyny migotania przedsionków i czynniki ryzyka to:
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność mięśnia sercowego i niewydolność serca
- choroba niedokrwienna serca i choroba wieńcowa
- wady zastawek (szczególnie wady zastawki mitralnej)
- choroby płuc, w tym zatorowość płucna
- nadczynność tarczycy
- zaburzenia elektrolitowe
- czynniki genetyczne
- nadużywanie alkoholu i palenie papierosów
- przewlekły stres i zaburzenia snu
- podeszły wiek
- przebyte epizody bezobjawowego migotania
- zaburzenia rytmu związane z chorobami układu krążenia
Wystąpienia migotania przedsionków nie zawsze da się przewidzieć, jednak poznanie powyższych przyczyn pozwala na regularne monitorowanie arytmii i wdrożenie profilaktyki u osób zagrożonych. Nieleczone czynniki ryzyka mogą prowadzić do utrwalonego migotania przedsionków lub jego przetrwałej postaci, zwiększając jednocześnie ryzyko udaru mózgu i poważnych powikłań sercowo-naczyniowych.
Objawy migotania przedsionków – na co zwrócić uwagę?
Objawy migotania przedsionków mogą być bardzo zróżnicowane – od wyraźnych i niepokojących do ledwo zauważalnych lub całkowicie bezobjawowych. W wielu przypadkach migotanie przedsionków rozpoznane zostaje przypadkowo, podczas rutynowych badań EKG, co pokazuje, jak ważne jest regularne monitorowanie rytmu serca. Najczęstszym objawem jest uczucie kołatania serca, które może pojawiać się nagle i trwać od kilku minut do wielu godzin.
Do typowych objawów migotania przedsionków należą:
- nieregularne lub przyspieszone bicie serca (niemiarowego bicia serca)
- uczucie kołatania serca lub silnego uderzania w klatce piersiowej
- zawroty głowy i uczucie zmęczenia
- duszności, szczególnie podczas wysiłku fizycznego
- łatwe męczenie się i spadek wydolności
- ucisk lub ból w klatce piersiowej
- uczucie lęku związane z zaburzeniem rytmu
- w cięższych przypadkach – omdlenia lub objawy niewydolności serca
Niektóre osoby mogą doświadczyć napadowego migotania przedsionków, które ustępuje samoistnie, co może prowadzić do bagatelizowania problemu. Warto jednak pamiętać, że nawet krótkotrwałe epizody mogą zwiększać ryzyko udaru mózgu i innych powikłań. Jeśli zauważysz u siebie objawy migotania przedsionków, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty – szybka diagnoza i leczenie mogą zapobiec groźnym konsekwencjom.
W naszym centrum medycznym szybko umówisz się na wizytę z lekarzem. Skontaktuj się z nami pod numerem 12 333 777 1 lub skorzystaj z całodobowej rejestracji online!
Migotanie przedsionków a EKG – jak wygląda diagnoza?
Rozpoznanie migotania przedsionków opiera się przede wszystkim na badaniu EKG, które pozwala uchwycić charakterystyczne zaburzenie rytmu serca. Migotanie przedsionków występuje w wyniku nieskoordynowanego pobudzenia przedsionków, co skutkuje brakiem prawidłowego rytmu i nieefektycznym przepływem krwi. Czasem zaburzenie to jest trudne do uchwycenia w standardowym zapisie, zwłaszcza jeśli pacjent zmaga się z napadowym migotaniem przedsionków.
Podstawowe metody diagnostyczne obejmują:
- spoczynkowe badanie EKG – podstawowy test wykrywający arytmię
- EKG metodą Holtera (24–72 h) – pozwala rozpoznać epizody bezobjawowego migotania przedsionków
- telemonitoring rytmu serca – wykrywa krótkotrwałe zaburzenia rytmu w warunkach domowych
- echo serca (USG) – ocena budowy i funkcji przedsionków, komór serca oraz zastawek
- badania laboratoryjne – np. w kierunku zaburzeń elektrolitowych, nadczynności tarczycy
- dodatkowe badania – tomografia komputerowa, rezonans, w razie podejrzenia powikłań
Dokładna diagnoza umożliwia ocenę rodzaju arytmii (np. izolowanym migotaniem przedsionków czy migotaniem przedsionków opornym) oraz zaplanowanie dalszego leczenia. Regularne monitorowanie arytmii i przestrzeganie zaleceń lekarza ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia powikłań, takich jak udar niedokrwienny mózgu czy niewydolność serca. Każdy pacjent powinien być diagnozowany indywidualnie, z uwzględnieniem wywiadu, objawów i wyników badań.
Leczenie migotania przedsionków – metody farmakologiczne i zabiegowe
Leczenie migotania przedsionków zawsze powinno być dostosowane indywidualnie do danego pacjenta – jego wieku, objawów, chorób współistniejących oraz ryzyka powikłań. Główne cele terapii to kontrola rytmu i częstotliwości pracy serca, zapobieganie powikłaniom zakrzepowo-zatorowym oraz poprawa komfortu życia. W zależności od rodzaju arytmii (np. przetrwałe migotanie przedsionków, napadowe czy utrwalone migotanie przedsionków) lekarz kardiolog, może zaproponować leczenie farmakologiczne, zabiegowe lub ich połączenie.
Najczęściej stosowane metody leczenia migotania przedsionków to:
- leki przeciwarytmiczne – stosowane w celu przywrócenia rytmu zatokowego lub kontroli częstości pracy komór serca
- leczenie przeciwkrzepliwe – zmniejszające ryzyko udaru mózgu i tworzenia się skrzeplin,m.in. za pomocą leków przeciwkrzepliwych (NOAC, VKA)
- kardiowersja farmakologiczna – przywrócenie prawidłowego rytmu serca przy pomocy leków podawanych dożylnie lub doustnie
- kardiowersja elektryczna – zabieg przeprowadzany w asyście anestezjologa, polegający na krótkim impulsie elektrycznym w znieczuleniu ogólnym
- leczenie inwazyjne (ablacja) – polega na zniszczeniu ogniska arytmii w sercu za pomocą energii cieplnej lub zimna
- wszczepienie urządzeń wspomagających (np. stymulator, kardiowerter-defibrylator) – w wybranych przypadkach migotania przedsionków opornego na leczenie
W niektórych sytuacjach możliwe jest przywrócenie rytmu zatokowego i prawidłowej pracy serca, zwłaszcza gdy leczenie zostanie wdrożone odpowiednio wcześnie. Część pacjentów wymaga jednak długoterminowego stosowania odpowiednich leków oraz regularnego monitorowania arytmii. Niezwykle istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarza – nieleczone migotanie przedsionków może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak udar niedokrwienny mózgu, niewydolność serca czy martwica jelit.
Profilaktyka przy migotaniu przedsionków – jak zmniejszyć ryzyko nawrotów?
Skuteczna profilaktyka migotania przedsionków wymaga całościowego podejścia – zarówno ze strony lekarza, jak i samego pacjenta. Nawroty arytmii są częstym problemem, zwłaszcza u osób z przetrwałym lub utrwalonym migotaniem przedsionków, dlatego kluczowe znaczenie ma eliminacja czynników ryzyka i przestrzeganie zaleceń lekarza. Podstawą jest kontrola chorób współistniejących, takich jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, nadczynność tarczycy czy choroby płuc.
Równie ważne są zmiany w stylu życia – ograniczenie spożycia alkoholu, rezygnacja z palenia papierosów, redukcja masy ciała i regularna aktywność fizyczna dostosowana do możliwości organizmu. Leczenie przeciwkrzepliwe oraz przyjmowanie leków przeciwarytmicznych zgodnie z zaleceniami lekarza istotnie zmniejsza ryzyko udaru mózgu i kolejnych epizodów zaburzenia rytmu. W wielu przypadkach pomocne okazuje się także regularne monitorowanie arytmii – np. za pomocą domowych pomiarów tętna czy kontrolnych badań EKG.
Nie mniej ważne jest unikanie przewlekłego stresu, dbanie o regenerację i sen, a także zgłaszanie się na planowe wizyty kontrolne. Każdy pacjent powinien być traktowany indywidualnie, a profilaktyka powinna być dostosowana do jego stanu zdrowia, przebytych chorób oraz przebiegu dotychczasowego leczenia migotania.
Źródła:
J. W. Pęksa – Migotanie przedsionków – najważniejsze zalecenia (2022). Dostęp: 02.10.2025
P. Balsam – Migotanie przedsionków — definicja, patogeneza, etiologia i klasyfikacja (2019). Dostęp: 02.10.2025
P. Lodziński – Zasady farmakologicznego leczenia chorych ze świeżo wykrytym migotaniem przedsionków (2019). Dostęp: 02.10.2025
