Ścięgno Achillesa to najsilniejsze ścięgno w organizmie człowieka, bez którego nie moglibyśmy chodzić, biegać czy skakać. Jego uszkodzenie potrafi nie tylko wykluczyć z aktywności fizycznej, ale też znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Coraz częściej urazy ścięgna Achillesa dotykają zarówno sportowców, jak i osoby prowadzące siedzący tryb życia. Jakie są najczęstsze problemy związane z tym ścięgnem i jak wygląda ich leczenie? W tym artykule wyjaśniamy, dlaczego warto zwracać uwagę na kondycję ścięgna Achillesa i jak współczesna medycyna radzi sobie z jego urazami
Czym jest ścięgno Achillesa i jaką pełni funkcję w organizmie?
Ścięgno Achillesa, inaczej ścięgno piętowe, to największe i najsilniejsze ścięgno w całym organizmie człowieka. Powstaje z połączenia mięśnia trójgłowego łydki i kończy się przyczepem na guzie kości piętowej. Właśnie ono umożliwia wykonywanie ruchów, bez których trudno wyobrazić sobie codzienne życie – od zwykłego chodzenia, przez bieganie, aż po skoki czy wspinanie się na palce. Kluczową funkcją ścięgna Achillesa jest zgięcie podeszwowe stopy, czyli odepchnięcie się od podłoża podczas chodu i biegu.
Ścięgno Achillesa odgrywa ogromną rolę w biomechanice całego układu ruchu, ponieważ przenosi siłę generowaną przez mięśnie łydki na stopę. Dzięki temu odpowiada za stabilizację, utrzymanie równowagi i prawidłowy wzorzec chodu. Co istotne, ścięgno piętowe jest w stanie wytrzymać obciążenia nawet kilkuset kilogramów, czyli wielokrotnie przekraczające masę ciała człowieka. Właśnie dlatego jego uszkodzenie i okolicy ścięgna Achillesa znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie, ogranicza sprawność i wymaga specjalistycznego leczenia. Sprawne i zdrowe ścięgno Achillesa to podstawa mobilności, siły odbicia oraz płynności wszystkich ruchów kończyn dolnych.
Najczęstsze urazy ścięgna Achillesa – od przeciążenia po zerwanie
Ścięgno Achillesa, choć niezwykle silne, jest jednocześnie bardzo narażone na urazy, które mogą dotknąć osoby w każdym wieku. Najczęściej problemy zaczynają się od przeciążenia i bólu ścięgna Achillesa, do którego dochodzi wskutek intensywnej aktywności fizycznej, nieprawidłowej techniki treningu czy zbyt szybkiego zwiększenia obciążeń. Dolegliwości bólowe i sztywność w obrębie pięty to pierwsze sygnały, że w ścięgnie zachodzą niekorzystne zmiany. Jeśli przeciążenia powtarzają się regularnie, może rozwinąć się zapalenie ścięgna Achillesa, czyli schorzenie przewlekłe. Stan zapalny ścięgna Achillesa znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie i ogranicza aktywność ruchową.
Kolejnym etapem mogą być naderwania włókien, które powodują nagły, ostry ból oraz wyraźne ograniczenie sprawności. U osób zaniedbujących leczenie lub narażonych na wyjątkowo duże przeciążenia, może dojść do zerwania ścięgna Achillesa – urazu wymagającego zazwyczaj interwencji chirurgicznej. Takie zerwanie sprawia, że pacjent traci możliwość stania na palcach czy normalnego chodzenia, a rehabilitacja jest długotrwała i wymagająca.
Warto pamiętać, że urazy ścięgna Achillesa nie dotyczą wyłącznie sportowców. Coraz częściej spotyka się je także u osób prowadzących siedzący tryb życia, które nagle decydują się na intensywny wysiłek fizyczny. Dlatego tak istotne jest stopniowe wprowadzanie aktywności, odpowiednia rozgrzewka oraz dbanie o kondycję mięśni i stawów, aby zminimalizować ryzyko poważnych kontuzji.
W naszym centrum medycznym szybko umówisz się na wizytę z lekarzem. Skontaktuj się z nami pod numerem 12 333 777 1 lub skorzystaj z całodobowej rejestracji online!
Objawy zapalenia ścięgna Achillesa – jak je rozpoznać?
Zapalenie ścięgna Achillesa przyczyny może mieć różne. Jednak niewątpliwie jest to dolegliwość, która na początku jest lekceważona, ponieważ pierwsze symptomy bywają subtelne. Nieleczone schorzenie szybko jednak prowadzi do narastających problemów z chodzeniem, bieganiem czy wykonywaniem codziennych czynności. Objawy zapalenia ścięgna Achillesa są dość charakterystyczne i łatwo zauważalne, zwłaszcza u osób aktywnych fizycznie.
Najczęstsze objawy zapalenia Ścięgna Achillesa:
- ból w okolicy pięty nasilający się podczas wysiłku lub po odpoczynku,
- sztywność ścięgna Achillesa szczególnie rano lub po dłuższym siedzeniu,
- obrzęk i tkliwość ścięgna,
- uczucie trzeszczenia lub tarcia przy poruszaniu stopą,
- zaczerwienienie i wzrost temperatury skóry w miejscu zapalenia,
- ograniczenie zakresu ruchu oraz trudności w staniu na palcach.
Warto pamiętać, że nawet jeśli objawy zapalenia ścięgna Achillesa początkowo wydają się łagodne, mogą szybko się nasilać i prowadzić do poważniejszych urazów. Ignorowanie bólu i kontynuowanie aktywności zwiększa ryzyko naderwania, a nawet całkowitego zerwania ścięgna. Dlatego przy pojawieniu się pierwszych symptomów warto skonsultować się z ortopedą i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa i urazów
Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa oraz urazów zależy od stopnia uszkodzenia, wieku pacjenta i jego aktywności fizycznej, ale zawsze wymaga kompleksowego podejścia. W przypadku lżejszych problemów, takich jak przeciążenie czy stan zapalny ścięgna Achillesa, stosuje się przede wszystkim leczenie zachowawcze, które obejmuje odpoczynek, farmakoterapię przeciwzapalną oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia rehabilitacyjne. Fizjoterapia odgrywa tu kluczową rolę – wykorzystuje techniki mobilizacji tkanek miękkich, ćwiczenia ekscentryczne wzmacniające mięsień trójgłowy łydki, a także trening propriocepcji poprawiający stabilność stawu skokowego.
W cięższych przypadkach, takich jak częściowe naderwanie, konieczne bywa unieruchomienie kończyny, a rehabilitacja obejmuje stopniowe zwiększanie obciążeń i odbudowę siły mięśniowej. Nowoczesne metody fizykoterapii – laseroterapia, krioterapia, ultradźwięki czy fala uderzeniowa – wspierają proces regeneracji i zmniejszają stan zapalny.
Całkowite zerwanie ścięgna Achillesa zazwyczaj wymaga leczenia operacyjnego, a po zabiegu niezwykle ważna jest długotrwała rehabilitacja. Program usprawniania obejmuje stopniowy powrót do pełnego obciążenia, ćwiczenia wzmacniające, a także edukację pacjenta w zakresie zapobiegania nawrotom kontuzji. Połączenie odpowiednich zabiegów i systematycznej fizjoterapii pozwala większości pacjentów odzyskać sprawność i powrócić do normalnej aktywności.
Rekonwalescencja po operacji ścięgna Achillesa – co warto wiedzieć?
Rekonwalescencja po operacji ścięgna Achillesa to proces długotrwały, który wymaga cierpliwości i dobrze zaplanowanej rehabilitacji. Po zabiegu pacjent zazwyczaj zaczyna od unieruchomienia kończyny, a następnie przechodzi do stopniowego obciążania stopy pod kontrolą specjalistów. Ważne jest, aby pamiętać, że zerwanie ścięgna Achillesa to jedna z najpoważniejszych kontuzji układu ruchu, dlatego powrót do pełnej aktywności powinien być prowadzony bardzo ostrożnie.
Podstawowe etapy rekonwalescencji obejmują:
- zastosowanie ortezy lub gipsu, które stabilizują miejsce po operacji i chronią przed ponownym urazem,
- fizjoterapię ukierunkowaną na odzyskanie siły i elastyczności – ćwiczenia ekscentryczne, mobilizacje tkanek miękkich oraz trening równowagi,
- stopniowe zwiększanie zakresu ruchu w stawie skokowym, aby uniknąć przykurczy i ograniczeń funkcjonalnych,
- zabiegi wspomagające regenerację, takie jak krioterapia, laseroterapia czy terapia falą uderzeniową, które przyspieszają gojenie i zmniejszają stan zapalny,
- edukację pacjenta w zakresie profilaktyki – unikanie przeciążeń, dobór odpowiedniego obuwia oraz regularne ćwiczenia wzmacniające.
Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna Achillesa i jego operacyjnym leczeniu może trwać od kilku miesięcy nawet do roku, w zależności od wieku pacjenta, stanu zdrowia i poziomu aktywności fizycznej. Bardzo istotna jest także cierpliwość oraz konsekwencja w wykonywaniu zaleconych ćwiczeń, ponieważ to właśnie one warunkują powrót do pełnej sprawności. Właściwie prowadzona rekonwalescencja po operacji ścięgna Achillesa minimalizuje ryzyko nawrotu kontuzji i pozwala odzyskać nie tylko sprawność w codziennym życiu, ale również możliwość bezpiecznego uprawiania sportu.
Źródła:
K. Strojek, Z. Piekorz, U. Kaźmierczak, A. Strączyńska, W. Zukow, Etiologia i patomechanizm uszkodzenia ścięgna Achillesa (2016). Dostęp: 02.10.2025
T. Ridan, N. Pacuła, M. Płachta, K. Ogrodzka-Ciechanowicz, Leczenie zachowawcze w uszkodzeniu ścięgna Achillesa (2015). Dostęp: 02.10.2025
